به مردم بیاموز و دانش دیگران را فراگیر، تا دانش خود را استوار کرده [امام حسن علیه السلام]
عرشیات
حکایت نخجیران وشیر(55)
یکشنبه 92 مهر 14 , ساعت 4:33 عصر  

تأثیر قضا در اجزاء ارضى و سماوى،

(1284) در من آمد آن که دست و پا بَرَد

 

رنگ رو و قوت و سیما برد

(1285) آن که در هر چه در آید، بشکند           

 

هر درخت از بیخ و بن او بر کَند

(1286)در من آمد آن که از وى گشت مات           

 

آدمى و جانور جامد نبات‏

(1287) این خود اجزایند کلیات از او            

 

زرد کرده رنگ و فاسد کرده بو

(1288)تا جهان گه صابر است و گه شکور           

 

بوستان گه حله پوشد گاه عور

(1289) آفتابى کاو بر آید نارگون           

 

ساعتى دیگر شود او سر نگون‏

(1290) اختران تافته بر چار طاق            

 

لحظه لحظه مبتلاى احتراق‏

در من آمد آن که دست و پا برد: یعنی حضرت آدم ازخطور چنین فکر در ذهن ، دست وپا را گم می کند.

سیما: دراینجا یعنی علائم ظاهری، چهره.

آن که در هر چه در آید، بشکند: منظور فنا ونابودی است که هم? اجزاء کائنات را می شکند.           

کلیات: امور کلى از قبیل اجناس و انواع، عناصر چهارگانه (خاک، آب، باد، آتش).

عور: یعنی برهنه، لخت.

چار طاق: گنبدى کوتاه بر روى چهار ستون و طاق و کمانه که فواصل ستونها و زیر طاقها را نبسته باشند، این نوع گنبد را بیشتر بر روى گورها مى‏سازند و اکنون «چار طاق» مى‏گویند، خیمه چهار گوشه، در این جا به معنی آسمان است.

احتراق کواکب: اصطلاح ستاره شناسی است به معنی ناپدید شدن ستاره ها در اثر تابش خورشید

   ( 1284) من به آن بلیه گرفتار شده‏ام که دست و پا را از کار انداخته رنگ از چهره و نیرو از تن مى‏برد. ( 1285) آن بلایى که بهر جا وارد شود خراب مى‏کند و هر درخت تنومند را از بن بر مى‏کند. ( 1286) بسر من همان بلا آمده است که آدم و حیوان و جماد و نبات را سر گردان نموده. ( 1287) اینها که گفتم جزئیات این عالم بود حتى کلیات عالم هم از تاثیر این بلیه رنگشان زرد و بوى خوششان ببوى بد تبدیل مى‏شود. ( 1288) تا دنیا گاهى در سرماى زمستان صبر و استقامت بخرج داده و گاهى در هواى خوش بهار با نشاط خود شکر گزار است چمن هم گاهى لباس سبز زیبا در بر کرده و گاهى لخت و عریان بسر مى‏برد.( 1289) آفتابى که اول روز در قوس صعود بوده و سربلند است در آخر روز قوس نزول خود را پیموده و سر نگون مى‏گردد. ( 1290) ستارگان بر سطح فلک چشمک زنان خود نمایى مى‏کنند زمانى دچار احتراق شده و در اشعه خورشید پنهان مى‏شوند. ( 1291) این زمین با کمال ادب و وقار در حال سکون مشاهده مى‏شود گاهى بر اثر زلزله به تب و لرز گرفتار مى‏شود.

مولانا در این ابیات مسئلهْ مرگ وزندگی وبیم نیستی را مطرح می کند ومی گوید: این فنا ونیستی شامل همهْ اجزای کائنات وعناصر حیات مادی می شود.وممکن است یک باره کلیات هستی مانند برگی زرد وفاسد شود واز میان برود.

(1291) ماه کو افزود ز اختر در جمال            

 

شد ز رنج دقّ، او همچون خیال‏

(1292) این زمین با سکون با ادب           

 

اندر آرد زلزله‏ش در لرز تب‏

(1293) اى بسا کُه زین بلاى مرده ریگ            

 

گشته است اندر جهان او خرد و ریگ

(1294) این هوا با روح آمد مقترن            

 

چون قضا آید وبا  گشت و عَفِن‏

(1295)آب خوش کاو روح را همشیره شد             

 

در غدیرى زرد و تلخ و تیره شد

(1296) آتشى کاو باد دارد در بروت            

 

هم یکى بادى بر او خواند یموت‏

(1297) حال دریا ز اضطراب و جوش او           

 

فهم کن تبدیلهاى هوش او

(1298) چرخ سر گردان که اندر جست و جوست    

 

حال او چون حال فرزندان اوست‏

(1299) گه حضیض و گه میانه گاه اوج            

 

اندر او از سعد و نحسى فوج فوج‏


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 120 بازدید
بازدید دیروز: 162 بازدید
بازدید کل: 1395464 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]